«Η Χρονιά της Χήνας Greylag»

Νέα
Typography

stardogsΣτο πραγματικά υπέροχο βιβλίο του, «Η Χρονιά της Χήνας Greylag», ο πατέρας της Ηθολογίας, Konrad Lorenz, αναφέρει :

«Οι χήνες έχουν έμφυτη την ικανότητα να εκφράζουν θλίψη.  Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί, ότι η ικανότητα αυτή είναι ολόϊδια με την ανάλογη ικανότητα των ανθρώπων.  Παρότι γνωρίζω, ότι κινδινεύω να κατηγορηθώ για ανεπίτρεπτο ανθρωπομορφισμό, αρνούμαι να αποδεχθώ μια τέτοια κατηγορία.

Συμφωνώ ότι, δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε στην ψυχή  μιας χήνας, καθώς επίσης και ότι το ίδιο το ζώο δε μπορεί να  μας δώσει μια λεκτική αναφορά σε σχέση με τα αισθήματά του.  Ας μην ξεχνούμε όμως, ότι το ίδιο ακριβώς ισχύει και με τα μικρά παιδιά, και παρά το γεγονός αυτό, ο John Bowlby, στο διάσημο έργο του με αντικείμενο τη βρεφική θλίψη, έχει αποδείξει, με πειστικό και καινοτόμο τρόπο, το πόσο έντονα  μπορούν τα μικρά παιδιά να νιώσουν το εν λόγω αίσθημα.  Κατά πάσα πιθανότητα δε, η θλίψη τους είναι βαθύτερη και πιο δυνατή, από αυτή των ενηλίκων, και τούτο διότι τα παιδιά δεν είναι ακόμη ικανά να  βρουν ανακούφιση σε λογικούς συνειρμούς και συμπεράσματα, πρακτική στην οποία καταφεύγουν οι ενήλικες.

Όσον αφορά τα συναισθήματα, τα ζώα μας μοιάζουν πολύ περισσότερο από ότι γενικά πιστεύεται.  Πού εντοπίζεται, λοιπόν, το τεράστιο χάσμα μεταξύ ανθρώπων και ζώων ;  Η απάντηση είναι: στην ικανότητα για λογική σκέψη. 
Στις συζητήσεις μου με απλούς ανθρώπους, συχνά επισημαίνω :  «Τα ζώα είναι λιγότερο ευφυή από όσο θέλουμε να πιστεύουμε, όμως όσον αφορά τα αισθήματα και τα συναισθήματα, διαφέρουν από τους ανθρώπους πολύ λιγότερο, από ότι υποθέτουμε». 

Η άποψη αυτή υποστηρίζεται και από τα όσα γνωρίζουμε για τη δομή και τη λειτουργία των διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου.  Στους ανθρώπους, όπως και στα ζώα, η ικανότητα για λογική νόηση εντοπίζεται στο εμπρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου, ενώ το συναισθηματικό κέντρο, βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου.  Η  βάση του εγκεφάλου του ανθρώπου, δεν έχει ουσιαστικές  διαφορές, από τη βάση του εγκεφάλου των πιο εξελιγμένων ζώων.  Ωστόσο, υπάρχει μια τεράστια διαφορά, μεταξύ ανθρώπων και ζώων αντίστοιχα, όσον αφορά το βαθμό ανάπτυξης των εγκεφαλικών ημισφαιρίων του εμπροσθίου τμήματος του εγκεφάλου. «Τα αντικειμενικά, φυσιολογικά συμπτώματα της βαθιάς συγκίνησης, ειδικά της θλίψης, είναι ουσιαστικά τα ίδια, τόσο στους ανθρώπους, όσο και στα ζώα …  Στο νευρικό σύστημα που βρίσκεται σε παθητική κατάσταση, η τάση του συμπαθητικού συστήματος μειώνεται, ενώ η λειτουργία του  παρασυμπαθητικού συστήματος (ειδικά όσον αφορά το πνευμονογαστρικό νεύρο) αυξάνεται.  Συνέπεια όλου αυτού του μηχανισμού είναι η μείωση της γενικότερης ικανότητας διέγερσης του κεντρικού νευρικού συστήματος.  Το μυϊκό σύστημα παρουσιάζει μια μείωση ελαστικότητας και τα μάτια βουλιάζουν στις κόγχες τους.  Τα συμπτώματα αυτά είναι ακριβώς τα ίδια, σε έναν άνθρωπο, σε έναν σκύλο και σε μία χήνα, αφού όλα κρεμούν το κεφάλι τους, χάνουν την όρεξή τους, και γίνονται αδιάφορα σε όλα τα ερεθίσματα που προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον.» (σελ. 31-38).

«Ας μη νομίζουμε, ότι το να παραδεχθούμε κάτι τέτοιο, αποτελεί παραπλανητικό ανθρωπομορφισμό.  Έχουμε μάθει, συστηματικά και σε βάθος, να αποφεύγουμε τέτοιου τύπου λάθη στη δουλειά μας.  Ωστόσο, κριτήρια που σχετίζονται με τη θεωρία της γνώσης, μας έχουν πείσει, ότι τα πιο εξελιγμένα ζώα είναι ικανά να βιώσουν μια αντικειμενική εμπειρία, όπως και το ότι μπορούν να νιώσουν χαρά και λύπη με τον ίδιο τρόπο που μπορούμε και εμείς. Ας δούμε ένα παράδειγμα : όταν επιστρέφω από ταξίδι και τα σκυλιά μου, γρατζουνούν με τα μπροστινά τους πόδια το αυτοκινήτό μου, προτού  ακόμη βγω έξω από αυτό, ενώ στη συνέχεια, καθώς βγαίνω, ορμούν ασυγκράτητα κατά πάνω μου, *ΞΕΡΩ* χωρίς καμμία αμφιβολία ότι είναι  χαρούμενα για την επιστροφή μου.  Πέρα όμως από αυτό, γνωρίζω επίσης, και το ότι η συγκεκριμένη αντίδραση λίγο διαφέρει από τον τρόπο που θα υποδεχόμουν εγώ, ένα φίλο που είχα καιρό να δω.

Επιπλέον, τολμώ να πάω και ένα βήμα παρακάτω και να ισχυριστώ,  ότι όλοι όσοι έχουν γνωρίσει σκύλους και έχουν ζήσει μαζί τους, όμως δε *μπορούν * να μοιραστούν τη χαρά τους, απλώς, δεν είναι φυσιολογικοί άνθρωποι.  Ειλικρινά αμφιβάλλω, για το εάν ένα τέτοιο άτομο, θα μπορούσε να συναισθανθεί τους συνανθρώπους του …  Χρησιμοποίησα το σκύλο, διότι είναι ένα παράδειγμα οικείο στους περισσοτέρους από εμάς.  Όμως, και τα άλλα ζώα διαθέτουν εξίσου την ικανότητα να νιώσουν μεγάλη χαρά και βαθιά θλίψη, αγάπη και αφοσίωση, καθώς και να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν μόνιμους δεσμούς φιλίας» (σελ. 192).

×

Καριέρα Εκπαιδευτή Σκύλων

Κάνε το Χόμπι σου Επάγγελμα!

To StarDogs Positive Training συνεχίζει εδώ και 19 συναπτά έτη την πετυχημένη σειρά σεμιναρίων για όσους επιθυμούν να κάνουν καριέρα ως εκπαιδευτές σκύλων (ζώων).

Η νέα τάξη θα ξεκινήσει  σύντομα και τα μαθήματα θα γίνονται κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο στις νέες μας εγκαταστάσεις στη Παιανία, δίπλα από την Αττική Οδό.

Μάθε Περισσότερα!