" Υπάρχουν, όπως είναι γνωστό, πολλές μέθοδοι «εκπαίδευσης» ενός σκύλου, κυρίες και κύριοι. Οσες και οι μέθοδοι εκπαίδευσης ανθρώπων. Το θέμα είναι «γιατί» ακριβώς θέλει κανείς να εκπαιδεύσει το σκύλο του. Αν θέλει να τον κάνει «φουσκωτό-στη θέση-φουσκωτού», δηλαδή «μπράβο» ή σωματοφύλακα, η περίπτωση αυτή δεν μας αφορά καθόλου. Το ίδιο και αν θέλει να τον κάνεις «σκύλο-σεκιουριτά», δηλαδή φύλακα του εξοχικού του σπιτιού: Οι ειδικές εταιρείες σεκιούριτι κάνουν καλύτερη δουλειά, αλλά κοστίζουν...Η μόνη αιτία που θα δικαιολογούσε την εκπαίδευση ενός σκύλου είναι, για μένα, η αρμονική συμβίωση του σκύλου με τους δικούς του και τους άλλους -ανθρώπους και σκύλους. Και, στην περίπτωση αυτή, η καλύτερη «εκπαίδευση» είναι η προσπάθεια αλληλοκατανόησης μεταξύ σκύλου και ανθρώπου. Δηλαδή, να καταλάβει ο άνθρωπος, πρώτα, τι θέλει και τι δεν θέλει ο σκύλος του και μετά να καταλάβει ο σκύλος τι θέλει και τι δεν θέλει ο δικός του.
Το πράγμα ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Στην περίπτωσή μου, π.χ., η αλληλοκατανόηση με τον δικό μου ήταν θέμα δευτερολέπτων: Είχα ταλαιπωρηθεί, ως αδέσποτος, πολύ και για 2-3 χρόνια ώστε όταν μ' έβαλε στην αυλή του δεν είχα καμμιά όρεξη για γκρίνιες και παραξενιές: Ο,τι πεις, μεγάλε, του είπα - κι από τότε αγαπιόμαστε. Ετσι, απλά. Χωρίς να ζητώ πολλά και χωρίς να μου ζητά τίποτα, παρά μόνο παρεούλα.Υπάρχουν, όμως, και πιο ζόρικες καταστάσεις. Που, για να ξεπεραστούν, χρειάζεται προσπάθεια και υπομονή. Γι' αυτές τις προσπάθειες, ακριβώς, μιλάει το βιβλιαράκι που παρουσιάζει ο δικός μου στις πλαϊνές στήλες. Διαβάστε το και τα ξαναλέμε!
*Ο κ. Μένιος είναι σκύλος, ημίαιμος, σιτεμένος αλλά δυναμικός αρχηγός αγέλης. Αν και μη «πτυχιούχος», τα κατάφερε πολύ καλά, από την αρχή, χάρη στη βοήθεια και το καλό παράδειγμα του Αρη μας, του... ιστορικού ηγέτη της σκυλοπαρέας μας. .Τα «Σήματα ηρεμίας» (ή, πώς να «μιλάτε» με το σκύλο σας)
Μιλάνε οι σκύλοι; Και βέβαια «μιλάνε», μόνο που η δική τους «γλώσσα» δεν έχει, όπως η δική μας, λέξεις, αλλά στάσεις του σώματος, ειδικές κινήσεις, παίξιμο των ματιών, της γλώσσας, της ουράς. Μ' όλα αυτά, ο σκύλος επικοινωνεί με τα άλλα ζώα, σκύλους, ανθρώπους κτλ Οι σκύλοι, ακόμα κι αν προέρχονται από διαφορετικές χώρες, γνωρίζουν καλά αυτή την περίεργη «γλώσσα» που θα μπορούσαμε να την πούμε «Εσπεράντο» των σκύλων, δηλαδή μια «διεθνή» απλή γλώσσα, με την οποία θα μπορούσαν να συνεννοηθούν άνθρωποι από διαφορετικές χώρες - και διαφορετικές ηπείρους.Κι ενώ το κίνημα των «Εσπεραντιστών» δεν προχώρησε (το 'φαγε, στο δρόμο, η αγγλική γλώσσα, που ήδη έχει γίνει «διεθνής»), το κίνημα των ανθρώπων που προσπαθούν να κατανοήσουν τη γλώσσα των σκύλων πάει καλά και προοδεύει. Θα μιλήσουμε σήμερα για τη Νορβηγίδα Τούριντ Ρούγκας (Turid Rugaas) η οποία, ύστερα από μακρά παρατήρηση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι σκύλοι με την κάθε τους κίνηση και συμπεριφορά εκπέμπουν ειδικά μηνύματα - «Σήματα ηρεμίας».
Γι' αυτά τα «Σήματα ηρεμίας» μπορεί να μάθει κανείς πολλά, χάρη σ' ένα βιβλιαράκι της Ρούγκας που μεταφράστηκε στα ελληνικά από τη Λιβ Νίλσεν-Γκαρράς που κυκλοφορεί από το μαθητή της, εκπαιδευτή σκύλων, κ. Γιάννη Αραχωβίτη (Star dog positive training, τηλ.: 210-6029053 και 6945-954564). Το βιβλιαράκι αυτό είχε την καλοσύνη να μας στείλει η καλή φίλη της σελίδας μας, κυρία Μαρία Κακαλιούρα, την οποία ευχαριστούμε πολύ.Κατά την Τούριντ Ρούγκας, τα «σήματα» που εκπέμπουν οι σκύλοι έχουν βασικό σκοπό να... ηρεμήσουν τα πνεύματα και τα 'χουν κληρονομήσει από τους προγόνους τους, τους λύκους: Για μια αγέλη λύκων, θα ήταν καταστροφικό αν τα μέλη της μάλωναν για το παραμικρό. Ετσι, η Φύση προνόησε ώστε να τους διδάξει μεθόδους -«γλώσσα»- που να τους ηρεμούν και να μπορούν να συμβιώνουν ειρηνικά.
Μερικά από τα κυριότερα απ' αυτά τα «σήματα ηρεμίας» όπως τα καταγράφει η Ρούγκας, είναι: στρίψιμο κεφαλιού, «παίξιμο» ματιών, γλείψιμο της μύτης, ακινησία (πάγωμα), αργό βάδισμα, κούνημα ουράς, θέση για παιχνίδι (υπόκλιση), κάθισμα, ξάπλωμα, χασμουρητό, προσπέρασμα (παρέκκλιση), μύρισμα εδάφους, χώρισμα προ της συμπλοκής, σήκωμα μπροστινού ποδιού, σημάδεμα με ούρηση, χαμόγελο κτλ Συνολικά έχει αποκωδικοποιήσει 28-29 τέτοια σήματα, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα μιας καλής επικοινωνίας με τους σκύλους. Αυτά τα σήματα διδάσκει στα σεμινάριά της, σ' όλο τον κόσμο, και με αυτά εργάζεται, εκπαιδεύοντας σκύλους και ανθρώπους.Παράδειγμα
Από τα πολλά πραγματικά παραδείγματα που αναφέρονται στο βιβλιαράκι της, θα σταθώ σε ένα, που με αφορά προσωπικά, λόγω της Λου -της πινέζας-, του μικρού (5 κιλά) μαλτέζικου (ημίαιμου) σκυλιού μου. Η οποία, Λου, με τους ξένους (ανθρώπους και σκύλους) δεν τα πάει καθόλου καλά, αν και μ' εμάς είναι γλυκύτατη και τρυφερούλα. Αλλά, ας δούμε τι γράφει σχετικά η Ρούγκας:«Μια φορά, όταν συμμετείχα σε μια σειρά μαθημάτων στην Αμερική, είχα ένα Bichon Frisee σαν μαθητή. Η κυρία που είχε το σκύλο αυτόν ήταν ηλικιωμένη, αλλά έκανε πολλά πράγματα μαζί με το σκύλο της. Τον έπαιρνε σε διάφορες εκθέσεις όπου ο σκύλος συμμετείχε σε διαγωνισμούς υπακοής (Obedience Trials) και επιδεξιότητας (Agility) και έτσι ο πεντάχρονος σκύλος της ήταν ένας εκπαιδευμένος κύριος.
Μόνο που η κυρία είχε μια ανησυχία, στο μικρό της σκύλο δεν άρεσαν οι άνθρωποι και απέφευγε να πηγαίνει κοντά τους. Η κυρία για να τον εξοικειώσει με τους ανθρώπους τον τραβούσε από το λουρί, τον διέταζε να κάτσει κάτω ή να ξαπλώσει. Αναμφισβήτητα ο σκύλος δεν καλυτέρευε με τέτοιες μεθόδους.Παρακολούθησα το σκύλο στο διάστημα της εκπαίδευσης και επιβεβαίωσα τις υποψίες μου. Αυτό δεν ήταν ένα νευρικό σκυλί, αλλά ανησυχούσε όταν πιεζόταν σε καταστάσεις όπου σχεδόν απειλούνταν να έρθει σε πολύ κοντινή επαφή, όπως άλλωστε συμβαίνει συχνά και με πολλά άλλα μικρά σκυλιά.
Ηταν φανερό ότι αυτό ενοχλούσε την κυρία του. Ηταν τόσο περήφανη για το σκυλί της και στεναχωριόταν που δεν ήταν τέλειο και σε αυτές τις περιπτώσεις. Της πρότεινα εκπαίδευση και το δέχτηκε μετά χαράς.Της είπα να στέκεται σε μία απόσταση μακριά από τους ανθρώπους ώστε το σκυλί να μην είναι κοντά τους, να μην τραβάει το λουρί ούτε να το σφίγγει. Της είπα να μην πει τίποτα, να μην κάνει τίποτα αλλά να αφήσει το σκυλί να πάρει τη δικιά του απόφαση. Πήρα μερικούς εθελοντές -υπάρχουν πολλοί παρόντες στα μαθήματα- και διάλεξα μια κυρία που ήξερα ότι είχε πάρει μέρος σε τέτοιες περιπτώσεις εκπαίδευσης. Της είπα τι ήθελα να κάνει και το έκανε τέλεια.
Προχώρησε προς το σκυλί και την κυρία του, και τη στιγμή που ο σκύλος την είδε, ελάττωσε το ρυθμό της και απομακρύνθηκε κάνοντας ένα τέτοιο ημικύκλιο καθώς κοιτούσε σε διαφορετική κατεύθυνση. Ο σκύλος κρύφτηκε πίσω από την κυρία του και η εθελόντρια σταμάτησε πλαγίως, περίπου δύο μέτρα μακριά τους. Ηρεμα, έσκυψε προς τα κάτω, άγγιξε μια τούφα από γρασίδι και κατά τα άλλα παρέμεινε τελείως ήρεμη. Μετά από μερικά δευτερόλεπτα, το σκυλί ξεπρόβαλε προσεκτικά πίσω από την κυρία, πλησίασε τη γυναίκα και έκανε επαφή μαζί της.Ηταν η πρώτη φορά που το σκυλί με δική του πρωτοβουλία έκανε επαφή με ένα άλλο άτομο, εκτός της κυρίας του. Κάναμε άλλες δύο προσπάθειες, και τις δύο φορές πέτυχε εξ ίσου καλά, με εμφανείς προόδους. Το σκυλί δεν κρυβόταν πλέον πίσω από την κυρία του όταν έβλεπε ανθρώπους και κάθε φορά που τους έβλεπε, ήταν όλο και πιο ευτυχισμένο.
Η κυρία του σκύλου είδε μόνη της τον τρόπο που λειτούργησε η εκπαίδευση και έτσι δεν ήταν καθόλου δύσκολο να επιστρέψει σπίτι της με ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που της έδωσα και το οποίο μπορούσε να ακολουθήσει.Ενα χρόνο αργότερα, έλαβα ένα γράμμα από την ευτυχή και ικανοποιημένη ιδιοκτήτρια του σκύλου, όπου περιέγραφε ένα σκύλο που συμπεριφέρεται τελείως διαφορετικά. Κάνει επαφές με ανθρώπους και είναι φιλικότερο από ό,τι πολλά άλλα σκυλιά. Το σκυλί και η κυρία του ζουν πλέον μια τελείως διαφορετική ζωή μαζί και πιο ευγνώμονα ιδιοκτήτη σκύλου είναι δύσκολο να βρει κανείς!
Μάλιστα, τόσο χρειάζεται για να μάθει κάποιος να χρησιμοποιεί τα Σήματα Ηρεμίας που λαμβάνουν τα σκυλιά και να αποφεύγει τη χρήση βίας. Σε αυτή την περίπτωση πήρε ίσως τρία λεπτά για να αλλάξει η συμπεριφορά του σκύλου προς τους ανθρώπους».* Επειδή, όμως, το θέμα αυτό μ' αρέσει και επειδή υποψιάζομαι ότι θα το βρήκατε κι εσείς ενδιαφέρον, μάλλον θα ασχοληθώ κι άλλο μ' αυτό, την επόμενη Δευτέρα.
Παναγιώτης Διαμαντής
Σχόλια για το βιβλίο «Σήματα ηρεμίας»
Typography
- Font Size
- Default
- Reading Mode
